ساختمان واحدها و ذره های دوده :

ذره های اولین دوده دارای حالت کروی (یا تقریباً کروی) است . این ذره های کروی در فرایند حرارتی شکل می گیرند . بر خلاف این حالت دوده کوره ای ساختمان پیچیده تری دارد . ذره های اولیه این نوع دوده از هم جدا نیستند بلکه به یکدیگر متصل اند و اندازه های بزرگ تری را تشکیل می دهند که توده یا واحدهای دوده خوانده می شوند . این توده ها دارای شکل زنجیری یا ساختارهای شاخه ای سه بٌعدی هستند که ذره های اولیه روی آن ها قرار دارند . توده ای شدن ذره های اولیه و تبدیل آن ها به یک ساختار بزرگ و پیچیده همان چیزی است که آن را با نام ساختار دوده می شناسیم .
بنابراین ساختمان اولیه به معنای پیوند ذره های اولیه به یکدیگر و تشکیل توده ای است که معمولاً در برابر تخریب مکانیکی مقاوم است . توده های اولیه ممکن است توسط نیروهای واندروالسی به یکدیگر بچسبند و توده های بزرگتری به نام توده های ثانویه را بسازند . این توده های ثانویه استحکام ضعیفی دارند و در اثر نیروی مکانیکی تخریب می شوند . بخشی از تخریب هنگام دانه سازی دوده و بخشی در هنگام اختلاط دوده با الاستومر پدید می آید .
اگر اتم کربن جزئی از لایه ی سطحی باشد، به احتمال زیاد این اتم فعال نیست . در حالی که در محل های نقص ممکن است اتم های کربن با قابلیت واکنش بالا وجود داشته باشد (به طور مثال به شکل رادیکال های آزاد پایدار شده از راه رزونانس) .
قطره های کوچک هیدروکربور ابتدا به طور جزئی گرافیتی می شوند، سپس هیدروژن خود را از دست داده و در پایان به تدریج کریستالی یا سخت می شوند .

روش ها ی تولید دوده :

دوده معمولا طی پنج فرایند مختلف تولید می شود که عبارت اند از :

الف) فرایند چراغی؛ ب) فرایند کانالی؛ ج) فرایند استیلنی؛ د) فرایند حرارتی ؛ ه) فرایند کوره ای .

فرایند کوره ای :

در روش كوره اي كه متداولترين روش توليد دوده است سوخت اصلي با مقدار مناسبي از هوا در يك كوره مجهز به عايق مقاوم در برابر آتش براي توليد گازهاي داغ سوزانده مي شوند . با تزريق خوراك سوخت به داخل گازهاي داغ، در اثر گرماي زياد، سوخت تجزيه مي شود . تجزيه گازها در 1200 تا 1500 درجه سانتيگراد انجام مي گيرد .

ذرات كربن كه از تجزيه گرمايي سوخت توليد شده اند هسته ي دوده را تشكيل مي دهند .

هسته ها پس از تشكيل به دو طريق رشد سطحي و انعقاد، بزرگ مي شوند . در رشد سطحي، فعل و انفعالاتي كه در سطح خارجي هسته انجام مي شود، به طور مرتب به قطر هسته مي افزايد، اين در حالي است كه در فرايند انعقاد، دو يا چند ذره به يكديگر چسبيده و توسط يك پوسته خارجي احاطه مي شوند . افزايش اندازه ي ذرات در ابتدا رشد سطحي و سپس انعقاد را متوقف مي كند .
خوشه شدن در فاز آخر رشد دوده انجام مي شود كه در طي آن ذرات به صورت تصادفي به يكديگر مي چسبند و ظاهر خوشه اي پيدا مي كنند . گازهاي داغ حاوي ذرات دوده ي صنعتي از تونلي (با پاشش آب) براي تنظيم ويژگي هاي دوده و پايان دادن به واكنش ها عبور مي كنند . در اثر پاشش آب، گازهاي داغ تا حدود 200 درجه سانتيگراد سرد مي شوند . سپس اين مخلوط سرد شده به جدا كننده هاي سيكلوني وارد مي شود و حدود 75 درصد از دودهي صنعتي با اين روش جمع آوري مي شود . گازهاي باقيمانده هنوز داراي مقداري دوده ي صنعتي هستند كه براي جمع آوري آن ها از فيلترهاي كيسه اي ويژه اي استفاده مي شود .

فرایند حرارتی :

این فرایند یک فرایند سیکلی یا گردشی است . یک محفظه ی نسوز توسط احتراق گاز یا روغن حرارت داده می شود و هیدروکربن های گازی در محفظه ی مزبور تزریق شده و در اثر حرارت به هیدروژن و کربن تجزیه می شوند . پس از آن دوده جمع آوری شده و فرایند ادامه پیدا می کند. محصول دارای ساختمان کوچک و اندازه ی ذره هایی بزرگ بوده و اکسیژن به صورت شیمیایی به سطح دوده جذب نمی شود.
بز

رگترین ابعاد ذرات کربن با محدوده 120 الی 500 نانومتر مربوط به این نوع دوده می ­باشد . از جمله ویژگی­های مهم این نوع دوده می­توان به فعالیت پایین سطح آن در مقایسه با سایر انواع دوده اشاره نمود .